W dniu 17 sierpnia Poseł Małgorzata Zwiercan wystosowała interpelację poselską do Ministra Zdrowia Pana Konstantego Radziwiłła w sprawie taryf świadczeń gwarantowanych w rodzaju opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień.
Szanowny Panie Ministrze!
Celem ustalania taryf świadczeń jest zapewnienie możliwie najlepszej dostępności do świadczeń zdrowotnych zawartych w koszyku świadczeń gwarantowanych oraz spełnienie zasad gospodarności w zakresie wydawania środków publicznych. Ustalanie taryfy świadczeń należy do zadań Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji.
W dniu 29 czerwca 2016 r. w Biuletynie Informacji Publicznej zostało opublikowane obwieszczenie Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji z dnia 29 czerwca 2016 r. w sprawie taryf świadczeń gwarantowanych w rodzaju opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień.
Dnia 21.07.2016 r. odbyło się posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Rozwiązywania Problemów Uzależnień, którego jestem przewodniczącą, z udziałem dyrektorów i przedstawicieli Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii, dyrektorów i kierowników Wojewódzkich Ośrodków Terapii Uzależnień i Współuzależnienia, a także przedstawicieli fundacji i stowarzyszeń działających na rzecz leczenia uzależnień. W toku prac Zespołu pojawiły się postulaty mówiące o potrzebie dostosowania taryfy do specyfiki lecznictwa uzależnień. Zwrócono uwagę na m.in.:
– promowanie, poprzez wysoką taryfę, świadczeń dziennych terapii uzależnienia od alkoholu i od substancji psychoaktywnych. Świadczenia dzienne w przypadku uzależnień, charakteryzują się ograniczonym potencjałem odbiorców, co powoduje niewykonywanie kontraktów z NFZ przez podmioty lecznicze. Wyższe taryfy zdaniem specjalistów są znacznie bardziej potrzebne
w systemie lecznictwa ambulatoryjnego i stacjonarnego.
– zbyt niską taryfę świadczeń stacjonarnych terapii uzależnienia od alkoholu, która nie odpowiada realnie ponoszonym przez placówki kosztom;
– zbyt niską taryfę krótkoterminowych świadczeń terapii uzależnień od substancji psychoaktywnych i obecną różnicę w wycenie świadczeń terapii w warunkach stacjonarnych od alkoholu i innych substancji psychoaktywnych;
– bardzo niską taryfę świadczeń rehabilitacyjnych dla uzależnionych od substancji psychoaktywnych uniemożliwiającą rzeczywiste, profesjonalne oddziaływania, co może doprowadzić do ograniczenia ilości placówek realizujących te świadczenia.
– uniemożliwienie wykorzystania potencjału sesji psychoterapii rodzinnej, poprzez zastosowanie niskiej taryfy, niesprzyjającej promowaniu tej formy terapii.
Wskazywano również na możliwe przyczyny niekorzystnej taryfy, takie jak: metodologia badań niedostosowana do specyfiki leczenia uzależnień, nieodpowiednia, mało zróżnicowana próba badawcza, niedostosowanie narzędzi badawczych do możliwości badanych (zakres i rodzaj wymaganych danych umożliwiający uczestnictwo w badaniu specyficznej grupie podmiotów).
Praktycy psychoterapii uzależnień wskazują, że nowoczesny model opieki psychiatrycznej, koncentrujący się na modelu psychiatrii środowiskowej nie ma zastosowania w systemie lecznictwa uzależnień. W celu osiągania pożądanych efektów wykorzystuje się potencjał placówek całodobowych, dziennych oraz ambulatoryjnych, w których realizowany jest przede wszystkim podstawowy program terapii, a kwalifikacja pacjenta odbywa się w oparciu o jego stan zdrowia.
Istotne jest, że opinie instytucji, ekspertów i specjalistów kierowane do Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji, w odpowiedzi na publikację dotychczasowych projektów taryfikacji, były wykorzystywane wyłącznie w bardzo ograniczonym zakresie, co budzi niepokój środowiska lecznictwa odwykowego.
W związku z powyższym, zwracam się do Pana Ministra z następującymi pytaniami:
- Czy Ministerstwo Zdrowia rozważa ponowne zlecenie ustalenia taryfy świadczeń z zakresu leczenia uzależnień?
- Czy Ministerstwo Zdrowia dopuszcza możliwość odroczenia obowiązywania nowej taryfy świadczeń z zakresu leczenia uzależnień, do czasu zweryfikowania przedstawionej sytuacji?
Z poważaniem
Poseł Małgorzata Zwiercan
W dniu 20 września 2016 roku Pani Poseł Małgorzata Zwiercan otrzymała odpowiedź z Ministerstwa Zdrowia na swoją interpelację w sprawie taryf świadczeń gwarantowanych w rodzaju opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień.
Reforma opieki psychiatrycznej w Polsce jest jednym z priorytetów Ministerstwa Zdrowia, a działania podejmowane przez resort ukierunkowane na rozwój środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej mają na celu przede wszystkim umożliwienie udzielania świadczeń zdrowotnych pacjentom dotkniętym zaburzeniami psychicznymi w sposób kompleksowy oraz w miarę możliwości jak najbliżej ich miejsca zamieszkania. Dlatego też rozwój psychiatrii środowiskowej stanowi jedno z głównych założeń przyszłej edycji Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego. W opinii Ministerstwa Zdrowia do reformy opieki psychiatrycznej niewątpliwie przyczynić się może zwiększenie bazy Centrów Zdrowia Psychicznego, zwiększanie ilości oddziałów psychiatrycznych przy szpitalach ogólnych, jak również modernizacja istniejącej bazy szpitalnej, która umożliwi poprawę warunków udzielania i zabezpieczenia świadczeń osobom z zaburzeniami psychicznymi. Przedmiotowe działania w opinii Ministerstwa mogą przyczynić się do zwiększenia dostępności do świadczeń z zakresu opieki psychiatrycznej.
Ministerstwo zdrowia ma świadomość, iż jednym z największych wyzwań dla naszego kraju w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej, jest przejście z modelu instytucjonalnego na model środowiskowy oparty na społeczności lokalnej. W opinii ekspertów psychiatryczna opieka zdrowotna opierająca się na wspólnocie jest bardziej dostępna i bardziej skuteczna oraz zapobiega wykluczeniu społecznemu.
Odnosząc się do kwestii taryf, uprzejmie wyjaśniam, iż wszystkie działania podejmowane przez Agencję Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji oraz Ministerstwo Zdrowia w zakresie kształtowania taryf na świadczenia zawarte w koszyku świadczeń oraz cen leków, są podporządkowane zasadom przejrzystości, transparentności, ale również racjonalizacji wydatków ze środków publicznych.
Dodatkowo uprzejmie informuję, iż określenie taryf świadczeń jest za każdym razem konsultowane ze środowiskiem zainteresowanym realizacją takiego świadczenia. AOTMiT rozsyła ankiety dotyczące kosztów funkcjonowania Świadczeniodawców i uwzględnia odpowiedzi w trakcie kalkulacji taryfy, w związku z powyższym zarówno konsultanci krajowi, jak i szerokie grono świadczeniodawców ma możliwość wypowiedzieć się na temat zaproponowanych taryf.
Zaproponowane przez AOTMiT taryfy są efektem szczegółowych analiz i zgodnie z zapisami ustawy, publikowane są w wartościach punktowych (przeliczonych zgodnie z obowiązującymi średnimi wartościami punktów). Natomiast sama wartość punktu pozostaje do negocjacji między NFZ a świadczeniodawcą.
Główną metodą ustalania wysokości taryf przez Agencję jest analiza danych kosztowych przekazanych przez świadczeniodawców. Są to przede wszystkim mikrokoszty, tj. szczegółowe ścieżki pacjentów z przypisanymi wszelkimi zużytymi zasobami (leki, wyroby, procedury, inne) lub dane dotyczące średniego kosztu świadczenia/procedury, a także dane finansowo-księgowe (dotyczące infrastruktury, wynagrodzeń etc.). Uzupełniająco analizowane są także cenniki komercyjne oraz zagraniczne. W nielicznych, uzasadnionych przypadkach propozycja taryfy opiera się wyłącznie na analizie cen rynkowych.
Dodatkowo, obok analizy kosztów świadczeń i analizy cen komercyjnych, przy ustalaniu cen świadczeń brane są pod uwagę czynniki rynkowe dotyczące popytu i podaży. Uwzględnianie także tych aspektów jest jednym z elementów realizacji głównego celu taryfikacji, jakim jest równoważeniu podaży i popytu na rynku świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych. Ma to służyć zapewnieniu sprawiedliwego dostępu do świadczeń zdrowotnych zawartych w koszyku świadczeń gwarantowanych.
Jednocześnie uprzejmie wyjaśniam, iż zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 581, z późn. zm.), taryfa musi zostać opublikowana do 30 czerwca, aby zaczęła obowiązywać od stycznia kolejnego roku. Przy czym należy zauważyć, iż Minister Zdrowia otwarty jest na głosy środowiska i w przypadku podniesienia tematu zbyt niskiej wyceny w opiece psychiatrycznej i leczeniu uzależnień, otwarty jest na dialog z zainteresowanymi.
Odnosząc się do powyższego, jestem głęboko przekonany, że wprowadzone zmiany w żadnym wypadku nie wpłyną na pogorszenie jakości leczenia, ani tym bardziej na stan zdrowia pacjentów.
Z poważaniem,
Z upoważnienia
MINISTRA ZDROWIA
PODSEKRETARZ STANU
Krzysztof Łanda