W dniu 11 stycznia 2018 r. Poseł Małgorzata Zwiercan wystosowała interpelacje do Minister Edukacji Narodowej Pani Anny Zalewskiej oraz do Ministra Zdrowia Pana Łukasza Szumowskiego w sprawie problemu nadwagi i otyłości wśród dzieci.
Szanowna Pani Minister,
Szanowny Panie Ministrze,
z badań Instytutu Żywności i Żywienia wynika, że ponad 20% uczniów szkół podstawowych i gimnazjów w Polsce ma nadmierną masę ciała.
Nadwaga i otyłość sprzyjają rozwojowi wielu niebezpiecznych, przewlekłych chorób
i powodują wiele dolegliwości. Dlatego trzeba ratować najmłodsze pokolenie Polaków, któremu grozi wzrost zachorowań na różnego rodzaju choroby, m.in. cukrzycę czy choroby krążenia.
W związku z powyższym chciałabym uzyskać odpowiedzi na następujące pytania:
- Jakie programy i rekomendacje przeciwdziałające nadwadze i otyłości wdrażane są w polskich szkołach?
- Jakie programy profilaktyczne w kwestii zdrowego żywienia prowadzi ministerstwo zdrowia?
- Czy Ministerstwo Zdrowia planuje we współpracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej wprowadzić nowe inicjatywy, w tym przeznaczone dla rodziców, które będą oddalały od dzieci problem otyłości i nadwagi?
Z poważaniem
Poseł Małgorzata Zwiercan
W dniu 12 lutego 2018 roku Poseł Małgorzata Zwiercan otrzymała odpowiedź na swoją interpelację w sprawie problemu nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży.
Szanowna Pani Poseł,
ważnym czynnikiem warunkującym możliwość osiągnięcia pozytywnych efektów zdrowotnych wśród dzieci i młodzieży jest podjęcie wczesnej edukacji prozdrowotnej. Prawidłowe żywienie zapewnia optymalny rozwój dziecka oraz ma znaczący wpływ na jego stan zdrowia. W procesie kształtowania nawyków żywieniowych wśród młodego pokolenia istotną rolę odgrywają nie tylko wzorce rodzinne, ale również środowisko szkolne.
Kształtowanie postaw prozdrowotnych uczniów, w tym wyrabianie nawyków higienicznych oraz uczenie zachowań bezpiecznych dla zdrowia własnego i innych osób, należy do istotnych zadań szkoły. Treści z zakresu prawidłowego odżywiania oraz uświadamianie korzyści płynących z aktywności fizycznej i wdrażania profilaktyki zdrowotnej są ważnym elementem obszaru edukacji zdrowotnej reprezentowanym na wszystkich etapach edukacji szkolnej realizowanym w podstawie programowej kształcenia ogólnego. Celem ich jest nabywanie przez dzieci wiedzy z zakresu zasad zdrowego żywienia, kształtowanie wyborów żywieniowych, umiejętności, przekonań i postaw niezbędnych do zachowania, a także doskonalenia zdrowia własnego oraz innych osób.
Ponadto od roku szkolnego 2017/2018 realizowany jest „Program dla szkół”, w ramach którego uczniowie otrzymują produkty mleczne oraz warzywa i owoce . Do Programu przystąpiło 12 306 szkół – w komponencie owocowo warzywnym oraz 12 500 szkół w komponencie mlecznym. W Programie uczestniczy 92,5% dzieci z grupy docelowej (klasy I-V).
Istotnym wsparciem w zakresie intensyfikowania działań w obszarze zapobiegania nadwadze i otyłości są przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 2017 r. dotyczące edukacyjnych środków towarzyszących . Zgodnie z nim, spożywaniu w szkole warzyw, owoców i mleka powinna towarzyszyć zarówno edukacja, jak i praktyczne działanie związane z zasadami zdrowego żywienia, przechowywania i przygotowywania żywności.
Znaczący wpływ na zdrowie dzieci i młodzieży ma także aktywność fizyczna. Przepisy prawa w tym zakresie uwzględniają zarówno potrzeby zdrowotne uczniów, ich zainteresowania oraz osiągnięcia w danym sporcie lub aktywności fizycznej . Działania popularyzujące aktywność fizyczną służące zapobieganiu chorobom cywilizacyjnym – nadwadze i otyłości są ważnym obszarem działalności resortów – edukacji i sportu. Dotowane są programy pozaszkolnych zajęć ruchowych oraz szkolnego współzawodnictwa sportowego.
Ważną rolę w krzewieniu właściwych postaw prozdrowotnych spełnia program Szkoła Promująca Zdrowie. Aktualnie do sieci szkół należy 3400 placówek, a 246 posiada krajowy certyfikat. Przyznanie Certyfikatu stanowi potwierdzenie, że szkoła pracuje zgodnie z modelem szkoły promującej zdrowie. Szkoła regularnie przeprowadza diagnozę potrzeb zdrowotnych w środowisku i na jej podstawie formułuje priorytetowe problemy oraz planuje i wdraża odpowiednie działania.
Kontynuowany jest program „Ruch i zdrowe żywienie” opracowany na podstawie międzynarodowego programu HEPS (Zdrowe Żywienie i Aktywność Fizyczna w Szkole). Celem projektu jest promowanie zdrowego stylu życia, w tym zdrowego odżywiania i aktywności fizycznej wśród dzieci i młodzieży. W ramach Programu Ośrodek Rozwoju Edukacji (ORE) organizuje szkolenia dla liderów – nauczycieli konsultantów i doradców metodycznych z całej Polski . Przygotowano wiele publikacji odnoszących się do tematyki zdrowego żywienia oraz aktywności fizycznej. Stanowią one źródło rzetelnej wiedzy dla nauczycieli i rodziców.
Rozstrzygnięto również kwestie asortymentu szkolnych sklepików i stołówek. Pozwala to możliwie najskuteczniej ograniczyć wysokoenergetyczne produkty spożywcze w diecie dzieci i młodzieży oraz kształtować prawidłowe nawyki żywieniowe.
Kierując się potrzebą zwiększenia efektywności działań w obszarze profilaktyki zdrowotnej, Ministerstwo Edukacji Narodowej podjęło współpracę z Głównym Inspektorem Sanitarnym. Celem jej jest rozwój edukacji zdrowotnej w środowisku szkolnym . Ponadto Ministerstwo Edukacji Narodowej wspólnie z Ministerstwem Zdrowia podjęło prace nad kształtem wdrażania projektów realizowanych w ramach III edycji Funduszy norweskich , wśród których istotne miejsce powinny znaleźć programy profilaktyki nadwagi i otyłości kierowane także do rodziców dzieci i młodzieży.