2 lipca 2018 r. Poseł Małgorzata Zwiercan i inni Posłowie wystosowała interpelację w sprawie art. 57 ust. 1 i 2 pkt 3 i 6 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
Szanowny Panie Ministrze,
Do dnia 31 grudnia 2014 r. obowiązujące normy prawne stanowiły, iż zgodnie z treścią art. 57 ust. 1 i 2 pkt 3 i 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1938, ze zm.), dalej „ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej”, ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne finansowane ze środków publicznych są udzielane na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego. Skierowanie nie było wymagane do lekarza dermatologa i lekarza okulisty.
Z dniem 1 stycznia 2015 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, uchylająca art. 57 ust. 2 pkt 3 i 6. W związku z powyższym od czasu przedmiotowej nowelizacji, pacjent w celu uzyskania świadczenia zdrowotnego od lekarza specjalisty dermatologa i lekarza specjalisty okulisty w warunkach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, powinien przedstawić stosowne skierowanie od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.
W powyższej sprawie pojawiają się prośby pacjentów o interwencję odnośnie możliwości przywrócenia dostępu do lekarza dermatologa i lekarza okulisty bez uprzedniej konieczności uzyskania stosownego skierowania.
Katalog świadczeń specjalistycznych, do których skierowanie nie jest wymagane, ma na celu skrócenie czasu uzyskania świadczeń zgodnych z aktualną wiedzą medyczną udzielanych przez osoby spełniające fachowe wymagania. Zauważyć należy, iż dziedzina medyczna w zakresie dermatologii zajmuje się schorzeniami skóry i jej przydatków (włosów, paznokci) oraz niektórymi chorobami ogólnoustrojowymi, ujawniającymi się przede wszystkich na skórze. Pacjenci chorujących na schorzenia skóry często wskazują, iż skóra jest wizytówką człowieka. Jej choroba komplikuje im życie – powoduje, że nie chcą jej odsłaniać. Uniemożliwia także korzystanie z pływalni, siłowni czy prysznica w pracy.
Ten sam problem dotyczy narządu wzroku, który jest niezbędny w życiu codziennym i zawodowym. Rozwój cywilizacyjny, w tym cyfryzacji powoduje, że wzrok jest niezbędny do możliwości poruszania się niemal w każdej dziedzinie naszego życia.
Wobec powyższego szybki dostęp do lekarza specjalisty dermatologa oraz okulisty bez uzyskiwania wcześniejszego skierowania od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego jest bardzo istotny. Wprowadzenie obowiązku uzyskania stosownego skierowania wydłuża pacjentom dostęp do wdrożenia właściwego postępowania leczniczego, a tym samym może zakłócić ich funkcjonowanie w sposób nieproporcjonalny do schorzenia, ze względów estetycznych przy chorobach skóry oraz ze względów funkcjonalnych – do których niezbędny jest narząd wzroku.
W związku z powyższym zwracam się do Pana Ministra z pytaniem:
1) Czy planowane są zmiany polegające na zniesieniu skierowań do okulisty i dermatologa w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej?
2) Czy Ministerstwo Zdrowia podejmowało analizy odnośnie zasadności przywrócenia w przedmiotowej sprawie stanu prawnego sprzed dnia 1 stycznia 2015 r.?
31 lipca 2018 roku Poseł Małgorzata Zwiercan i inni autorzy otrzymali odpowiedź na swoją interpelację w sprawie art. 57 ust. 1 i 2 pkt 3 i 6 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Należy podkreślić, że skierowania na świadczenia ambulatoryjnej opieki specjalistycznej z zakresu dermatologii i okulistyki zostały wprowadzone w celu polepszenia dostępności do świadczeń, gdyż z analiz Narodowego Funduszu Zdrowia wynikało, że znacząca większość przypadków, z którymi zgłaszali się pacjenci nie wymagała objęcia opieką specjalistyczną. Lekarze specjaliści, pomimo dużego obciążenia, udzielali świadczeń także pacjentom w przypadkach, które mogły być zdiagnozowane (leczone) przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Analiza danych dokonana po wprowadzeniu skierowań wykazała znaczący spadek liczby osób oczekujących ze spadkiem średnich czasów oczekiwania. Natomiast późniejsze analizy, porównujące średnie czasy oczekiwania na te świadczenia w latach 2014 i 2017 wykazują spadek czasu oczekiwania do lekarza dermatologa oraz wzrost czasu oczekiwania na świadczenia lekarza okulisty. Decyzja o ewentualnej rezygnacji ze skierowań musi być poprzedzona szczegółową analizą w celu oszacowania jej wpływu na czas oczekiwania. Istnieje bowiem duże prawdopodobieństwo powtórzenia się zjawiska korzystania ze świadczeń także przez pacjentów nie wymagających świadczeń specjalistycznych. Konieczne jest
ustalenie, czy brak jakichkolwiek ograniczeń do korzystania ze świadczeń w efekcie nie pogorszy dostępności do tych świadczeń.
W związku z powyższym Minister Zdrowia wystąpił do Narodowego Funduszu Zdrowia o szczegółowe informacje pozwalające na oszacowanie wpływu zniesienia skierowań na dostępność do świadczeń z zakresu dermatologii i okulistyki. Na obecnym, wstępnym etapie prac nie ma jeszcze podstaw do oceny zasadności postulatu zniesienia skierowań do tych świadczeń.
Z poważaniem
z upoważnienia Ministra Zdrowia
Maciej Miłkowski
Podsekretarz Stanu