W dniu 17 marca 2016 roku Poseł Małgorzata Zwiercan przedstawiła w Sejmie stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw zwanej potocznie
Stanowisko w sprawie w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo!
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw z projektem aktu wykonawczego to niezwykle istotny projekt skierowany do seniorów 75+. Wejście w życie tej ustawy umożliwi najstarszym członkom naszego społeczeństwa dostęp do części bezpłatnych leków, niezbędnych w ich codziennym życiu.
Rządowy projekt ustawy nie tylko realizuje założenia zawarte w Exposé Pani Premier Beaty Szydło, ale przede wszystkim zmniejsza wydatki seniorów ponoszone na leki. W zgodzie z nowelą ustawy – koszty leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, których dotyczy przedmiotowy projekt, poniesie budżet państwa. W zgodzie z dotychczasowymi przepisami świadczeniobiorcy, którzy ukończyli 75 rok życia, a którzy nie posiadają dodatkowych uprawnień, mają do leków refundowanych taki sam dostęp jak pozostali świadczeniobiorcy. Uprawnienie świadczeniobiorcy po ukończeniu 75 roku życia do bezpłatnego zaopatrzenia w leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne zawarte w wykazie, o którym mowa w art. 37 ust. 1 ustawy o refundacji, jest realizowane wyłącznie w oparciu o kryterium wieku, który jest potwierdzony informacjami dotyczącymi pacjenta. Podstawą otrzymania bezpłatnych leków lub środków spożywczych specjalnego przeznaczenia będzie recepta z literą S, wystawiona przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarkę podstawowej opieki zdrowotnej albo lekarza posiadającego prawo wykonywania zawodu, który zaprzestał wykonywania zawodu i wystawił receptę dla siebie albo dla małżonka, wstępnych w linii prostej oraz rodzeństwa. W tym kontekście rozważania być może wymagałoby rozpatrzenie, czy nie umożliwić wypisywania recept lekarzom geriatrom. Występowanie wśród osób starszych zjawiska polipragmazji sprawia, że możliwość wystawiania recepty przez lekarzy geriatrów wydaje się właściwa. Przemawiają jednak argumenty ministerstwa, zapewniającego, że ze względu na brak systemu informatycznego takie rozwiązanie nie jest dzisiaj możliwe. Być może w przyszłości trzeba rozważyć rozwiązania systemowe, które pozwoliłyby także geriatriom, na wypisywanie leków refundowanych w zgodzie z projektem ustawy.
Projekt ustawy realizuje jeden z zapisów Konstytucji RP, w zgodzie z którym Państwo szczególną opieką powinno otaczać osoby starsze. Projekt ustawy zakłada przyznanie właśnie tej szczególnej grupie beneficjentów w wieku 75+ uprawnień do bezpłatnych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych, wymienionych w wykazie ogłaszanym przez Ministra Zdrowia.
Analizując projekt ustawy musimy rozważyć zarówno jego negatywne, jak i pozytywne aspekty.
Część z zarzutów wobec projektu ustawy mogę powtórzyć za Biurem Analiz Sejmowych, które w swojej opinii podkreśla, że ustawa skupia się tylko na jednej grupie społecznej. To prawda, że ustawa nie obejmuje swoim zasięgiem innych podmiotów wskazanych w artykule 68 ust. 2 i 3 Konstytucji RP, m.in. niepełnosprawnych czy dzieci, którzy także z pewnością zasługują na wyjątkową opiekę państwa i finansową pomoc przez państwo realizowaną. Bardziej jednak uderzające jest dla mnie to, że ustawa pomija inne osoby starsze. Szczególnej pomocy od państwa, a przede wszystkim systemowych zmian w zakresie polityki senioralnej, oczekują także seniorzy 50+, 60+ czy 70+. Oczekiwania związane z pomocą dla osób starszych zarówno Klubu Parlamentarnego Kukiz’15, jak i seniorów znacznie przewyższają zakres procedowanej ustawy. Uczciwie trzeba przyznać, że wolelibyśmy, aby założenia procedowanej ustawy rozszerzyć na większą grupę świadczeniobiorców. Zdajemy jednak sobie sprawę z możliwości budżetowych, zawartych w budżecie na rok 2016. Mamy nadzieję, że przyszłoroczny budżet umożliwi rozszerzenie grupy beneficjentów bezpłatnych leków.
Wątpliwości może budzić także zapis w projekcie ustawy, dotyczący tego, że to Minister Zdrowia będzie decydował, w jakim zakresie osoby uprawnione będą mogły korzystać z bezpłatnych leków. Decyzja ta nie będzie więc powiązana z potrzebami konkretnego świadczeniobiorcy, wynikającymi zarówno ze stanu zdrowia, jak i sytuacji finansowej uprawnionych osób.
Wśród walorów projektu ustawy trzeba wymienić fakt, że zakłada on natomiast większą swobodę pacjenta w wyborze leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, innych niż przypisane na recepcie, jednakże niepowodujących powstania różnic terapeutycznych. To z pewnością zapis, który jest zgodny z oczekiwaniami społecznymi. Wartościowe jest także to, że – jak zapewnia Minister Zdrowia – refundacją mają być objęte także leki droższe. To właśnie z wykupieniem tych leków, największy problem mają seniorzy.
W uzasadnieniu do procedowanej ustawy rząd wyjaśnia, że jednym z jej podstawowych celów jest zapobieganie zjawisku nie wykupowania leków przez seniorów. Ustawa w tym kontekście ma zapewnić seniorom dostęp do leków, który wcześniej, ze względów ekonomicznych, nie był możliwy. Jest oczywistym, że osoby starsze często cierpią na wiele chorób współistniejących, a leki, które muszą stosować, stanowią znaczne obciążenie ich budżetu miesięcznego.
Projekt ustawy – tak pożądany przez środowiska skupiające osoby starsze – pozwala seniorom, niezależnie od ich statusu majątkowego – na kompleksowe leczenie, a tym samym na pożądane przez całe społeczeństwo, dłuższe funkcjonowanie w zdrowiu najstarszych jego przedstawicieli. Przedmiotowa ustawa sprzyja poprawie stanu zdrowia najstarszych Polaków, co jest bezsprzecznie cennym elementem, kształtującym holistyczną politykę senioralną w Polsce. Projekt ten, umożliwiający seniorom lepsze życia, jest także spełnieniem części moich osobistych oczekiwań wobec rządu. Dłuższe życie seniorów, poprawiona jego jakość to niewątpliwie atuty, wynikające z wprowadzenia tej ustawy w życie. Istotne niewątpliwie jest także to, że ustawa zakłada stopniowy wzrost kwot refundacji o 15 % rocznie, a także stopniowe poszerzanie bezpłatnej listy leków dla seniorów.
Jako Klub Parlamentarny Kukiz’15 mieliśmy większe oczekiwania związane z tym projektem ustawy, jednakże liczymy, że to dopiero początek istotnych zmian w kontekście polityki senioralnej.
W imieniu Klubu parlamentarnego Kukiz ’15 wnoszę o dalsze procedowanie przedstawionego projektu ustawy.
Całość wystąpienia mogą Państwo obejrzeć tutaj.