W dniu 8 kwietnia 2016 roku Poseł Małgorzata Zwiercan złożyła do Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Pana Marka Gróbarczyka interpelację w sprawie przygotowanego rozporządzenia, dotyczącego szczegółowych warunków wykonywania rybołówstwa morskiego.
Szanowny Panie Ministrze!
Projekt przygotowanego rozporządzenie, dotyczącego szczegółowych warunków wykonywania rybołówstwa morskiego wzbudził w środowisku rybackim duże kontrowersje.
Z kolei prowadzone przez ministerstwo konsultacje społeczne nad procedowanym projektem rozporządzenia zakończyły się zorganizowaniem przez rybaków ostrzegawczej akcji protestacyjnej na wodach Zatoki Gdańskiej. Środowisko rybaków morskich nie zgadza się z przepisami przygotowanymi przez Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, ponieważ zaproponowane w projekcie zapisy bardzo silnie ograniczą ich działalność m.in. poprzez zakaz połowu ryb narzędziami ciągnionymi w odległości mniejszej niż 6 mil od brzegu dla jednostek powyżej 12 metrów długości oraz zakaz połowu łososia od połowy września do końca roku.
Podzielając obawy uczestników tej ostrzegawczej akcji protestacyjnej, a także ze względu na niepokój, jaki budzi treść projektu rozporządzenia zwracam się do Pana Ministra z następującymi pytaniami:
- Czy uwagi i stanowisko rybaków z rejonu Zatoki Gdańskiej zostanie uwzględnione w przygotowanym dokumencie? Chodzi m.in. o zakaz połowu ryb narzędziami ciągnionymi w odległości mniejszej niż 6 mil od brzegu dla jednostek powyżej 12 metrów długości oraz zakaz połowu łososia od połowy września do końca roku. Jeżeli tak, to w jakim stopniu?
- Jeżeli ministerstwo nie zamierza uwzględniać uwag środowiska rybaków, to w jaki sposób i kiedy Ministerstwo zamierza zrekompensować rybakom poniesione straty z tytułu wydłużenia odległości na łowiska, co przekłada się na znaczny wzrost kosztów prowadzonej przez nich działalności gospodarczej?
- Reprezentanci jakich organizacji rybackich i dlaczego właśnie tych znajdują się w powołanym przez Pana Ministra, na mocy Zarządzenia nr 2 z dnia 4 lutego 2016 r., Zespole Doradczym do spraw Rybołówstwa Bałtyckiego?
Z poważaniem
Poseł Małgorzata Zwiercan
W dniu 2 maja 2016 roku Poseł Małgorzata Zwiercan otrzymała od Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Pana Marka Gróbarczyka odpowiedź na interpelację w sprawie przygotowanego rozporządzenia, dotyczącego szczegółowych warunków wykonywania rybołówstwa morskiego.
- Zakaz połowów trałowych w strefie 6 Mm na wodach Zatoki Gdańskiej.
Uprzejmie informuję, że kwestia zakazu połowów trałowych w strefie 6 Mm od brzegu morskiego została przedyskutowana przez powołany w dniu 4 lutego 2016 r (na wniosek środowiska rybackiego) Zespół Doradczy ds. Rybołówstwa Bałtyckiego. Przedmiotowy zespół omówił kwestie związane z zarządzaniem i gospodarką rybacką i w efekcie przedstawił listę postulatów do realizacji przez ministra właściwego ds. rybołówstwa. Jednym z takich postulatów było wprowadzenie zakazu używania narzędzi ciągnionych przez statki rybackie o długości całkowitej powyżej 12 m w strefie 6 Mm od brzegu. Propozycja Zespołu uwzględnia konieczność wprowadzenia działań zmierzających do ochrony wrażliwego ekosystemu wód przybrzeżnych i poprawy sytuacji zasobów bytujących w tych wodach. Kolejnym argumentem za wprowadzeniem ww. zakazu jest wyeliminowanie sytuacji niszczenia sieci rybackich wystawianych przez rybaków przybrzeżnych, przez większe jednostki używające narzędzi ciągnionych.
Wychodząc naprzeciw (uzgodnionej przez przedstawicieli różnych segmentów) woli środowiska rybackiego, MGMiŻŚ przygotował projekt rozporządzenia w sprawie wymiarów i okresów ochronnych organizmów morskich oraz szczegółowych warunków wykonywania rybołówstwa komercyjnego. W dniu 15 marca br. projekt rozporządzenia został skierowany do konsultacji publicznych. Zaznaczyć należy, że nie jest to jednak ostateczny kształt przepisów, ale ich propozycja.
Projektowane rozporządzenie stanowi, że niedozwolony jest połów organizmów morskich z użyciem narzędzi włóczonych lub ciągnionych oraz prowadzenie połowów z użyciem statków rybackich o długości całkowitej równej lub większej 12 m w strefie 6 Mm od linii brzegu. Przepis ten dotyczy wód morza terytorialnego i wód Zatoki Gdańskiej i Puckiej, a podyktowany jest potrzebą ochrony żywych organizmów morskich oraz racjonalnym gospodarowaniem żywymi zasobami w polskich obszarach morskich, w szczególności pod kątem ochrony młodocianych stadiów ryb, ochrony koncentracji organizmów stanowiących pokarm (ryb z rodziny dobijakowatych) dla cennych gospodarczo ryb takich jak np. dorsz oraz ochrony cennych przyrodniczo siedlisk stanowiących miejsce rozrodu dla ryb.
Zaproponowany w projekcie ogólny charakter przepisów miał na celu podjęcie dyskusji i wypracowanie wyjątków od wprowadzonego zakazu we współpracy ze środowiskiem rybackim, szczególnie na obszarze Zatoki Gdańskiej.
Przesłana propozycja została wstępnie przedstawiona i skonsultowana ze środowiskiem rybackim w dniu 21 marca br. Na spotkaniu z przedstawicielami organizacji rybackich ustalono, że zgłoszą oni uwagi do przesłanego projektu wskazując, gdzie powinny zostać zastosowane wyjątki od przedmiotowego zakazu. W toku prac legislacyjnych otrzymano szereg uwag, które zostaną przeanalizowane. W przypadku zasadności zgłoszonych uwag zostaną one wprowadzone do projektu rozporządzenia.
Zaproponowane wprowadzenie zakazu trałowania w strefie 6 Mm jest problemem, który już od wielu lat oczekuje na rozwiązanie. Ma ono na celu nie tylko ochronę zasobów ryb w strefie przybrzeżnej, ale także ochronę rybaków prowadzących rybołówstwo przybrzeżne, którym często są niszczone sieci stawne przez trałujące duże statki.
W związku z powyższym, należy szukać rozwiązań kompromisowych, tak by uwzględniały one każdy rodzaj prowadzonego rybołówstwa.
Statki rybackie do 12 m posiadają ograniczony zasięg prowadzenia działalności połowowej związany z kartą bezpieczeństwa, natomiast duże statki są w stanie operować na dalszych wodach Bałtyku. W wyniku konsultacji resort planuje przedstawić nową propozycję warunków prowadzenia połowów przy pomocy narzędzi połowowych ciągnionych.
Uprzejmie informuję, że moją intencją jest łagodzenie i rozwiązywanie wszelkich sporów i konfliktów między poszczególnymi rodzajami polskiego rybołówstwa – w tym między połowami przybrzeżnymi i połowami dużych statków trałowych a także odbudowa populacji ryb w Bałtyku. Rola odpowiedniej ochrony strefy przybrzeżnej jest w tym procesie niezwykle ważna, a wynikające z niej korzyści będą udziałem wszystkich rybaków.
- Wydłużenie okresu ochronnego łososia.
Przygotowanie projektu przedmiotowego rozporządzenia poprzedzone było zleceniem wykonania ekspertyzy naukowej przez Zachodniopomorski Uniwersytet Techniczny w Szczecinie w zakresie wprowadzenia ewentualnych zmian w obowiązujących przepisach m.in. w kwestii wymiarów i okresów ochronnych. Ekspertyza wykazała potrzebę wydłużenia okresu ochronnego łososia z 15 listopada do 31 grudnia. Podyktowane jest to potrzebą ochrony ryb wstępujących na tarło do polskich rzek, których wędrówka na tarliska, ze względu na ocieplenie klimatu, znacznie się wydłużyła.
W wyniku konsultacji społecznych resort otrzymał wiele uwag w tym zakresie postulujących za utrzymaniem obowiązującego okresu ochronnego łososia tj. do dnia 15 listopada. Mając na uwadze głos środowiska rybackiego, ale także potrzebę ochrony zasobów ryb łososiowatych, resort wystąpił i oczekuje na opinię Morskiego Instytutu Rybackiego w Gdyni. Przedmiotowa sprawa będzie dalej analizowana.
- Sposób zrekompensowania rybakom poniesionych strat w związku z wprowadzeniem zakazu trałowania w 6 Mm i wydłużeniem odległości na łowiska.
Na wstępie należy zaznaczyć, że kwestie zakazu trałowania w obszarze 6 Mm są jeszcze na etapie konsultacji społecznych. Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej analizuje nadesłane przez środowisko rybackie uwagi. Decyzja w sprawie zostanie podjęta przy wzięciu pod uwagę czynników środowiskowych, a także społeczno – ekonomicznych. Należy jednak pamiętać, że wydłużenie strefy zamkniętej dla połowów trałowych o 3 Mm nie spowoduje znaczącego wzrostu kosztów prowadzonej działalności połowowej, ponieważ, jak wynika z n ustaleń, odległość taką jednostki pokonują w ciągu ok. 40 min.
Nie do pominięcia jest także fakt, że paliwo żeglugowe do celów prowadzenia połowów komercyjnych jest zwolnione z podatku akcyzowego, w związku z czym koszty ponoszone przez armatorów wzrosną nieznacznie.
- Skład Zespołu Doradczego ds. Rybołówstwa Bałtyckiego oraz sposób wyboru reprezentacji Zespołu.
Zespół ds. Rybołówstwa Bałtyckiego jest organem doradczym Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, a jego zadaniem jest w głównej mierze zbieranie informacji i uwag środowiska rybackiego, aby w konsekwencji przedstawić wypracowane rozwiązania ministrowi właściwemu do spraw rybołówstwa.
W skład Zespołu wchodzą przedstawiciele następujących organizacji rybackich: Związku Rybaków Polskich, Środkowopomorskiej Grupy Rybackiej, Stowarzyszenia Armatorów Łodziowych w Kołobrzegu, Krajowej Izby Producentów Ryb, Zrzeszenia Rybaków Morskich – Organizacji Producentów. W pracach zespołu, na zaproszenie przewodniczącego, mogą brać udział, z głosem doradczym, także inni przedstawiciele sektora rybackiego.
Przedstawiciele ci są wybierani suwerenną decyzją ministra właściwego do spraw rybołówstwa. W miarę potrzeb, skład zespołu może być rozszerzany w przyszłości o przedstawicieli innych organizacji.