W dniu 6 czerwca 2016 roku Poseł Małgorzata Zwiercan wystosowała interpelację do Pana Ministra Jana Szyszko w sprawie rosnącej populacji bobrów na Żuławach.
Szanowny Panie Ministrze
Szanowny Panie Ministrze!
Mieczysław Struk, Marszałek Województwa Pomorskiego, w piśmie skierowanym do mnie podniósł sprawę rosnącej populacji bobrów na Żuławach. W związku z tym, że Żuławy leżą w delcie Wisły zwiększa to ryzyko powodzi na tych terenach. Żuławy zamieszkuje 250 tys. osób. Tutaj znajdują się także wielkie zakłady przemysłowe i obiekty z zakresu gospodarki wodno-ściekowej. Przez Żuławy przebiegają również ważne szlaki komunikacyjne m.in. droga krajowa nr 7 i linia kolejowa Trójmiasto – Warszawa.
Występowanie nadmiernej populacji bobrów na Żuławach, według szacunków 190 stanowisk i około 1900 nor bobrów, zidentyfikowanych tylko na części obszaru, zagraża poważnie infrastrukturze przeciwpowodziowej. Niszczycielskie działania bobrów są szczególnie niebezpieczne na wałach Wisły, które muszą być nieustannie przeglądane i naprawiane, co powoduje także ogromne koszty dla województwa. Skala wydatków i niebezpieczeństwo, jakie niesie rosnąca populacja bobrów, wymaga natychmiastowych uregulowań prawnych.
W związku z powyższym proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:
- Czy Ministerstwo Środowiska planuje ustanowienie Żuław obszarem wolnym od bobrów?
- Czy Ministerstwo Środowiska planuje inne zmiany regulujące występowanie bobrów w Polsce, w tym na terenach Żuław?
Z poważaniem
Poseł Małgorzata Zwiercan
W dniu 5 lipca 2016 r. Pani Poseł Małgorzata Zwiercan otrzymała odpowiedź od Ministerstwa Środowiska w sprawie rosnącej populacji bobrów na Żuławach.
Ad. 1
Zgodnie z art. 56a ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2015 r. poz. 1651, z późn. zm.), regionalny dyrektor ochrony środowiska może wydawać zezwolenia na odstępstwa od zakazów w stosunku do bobra europejskiego w drodze aktu prawa miejscowego w formie zarządzenia. Zarządzenia te mogą być wydawane dla wybranej części lub dla obszaru całego województwa na okres do 5 lat. Umożliwiają one zainteresowanym podmiotom zmniejszenie presji gatunku w szczególności na cieki wodne i związaną z nimi infrastrukturę.
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Olsztynie wydał zarządzenie z dnia 21 października 2014 r., zezwalające na czynności zakazane w stosunku do bobra europejskiego, w tym umyślne zabijanie i niszczenie nor na terenie wszystkich wałów przeciwpowodziowych i budowli hydrotechnicznych będących w zarządzie Żuławskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Elblągu. Zarządzenie to pozwala na skuteczną redukcję, a nawet całkowitą eliminację populacji bobra europejskiego na obszarze Żuław. Należy jednak mieć na uwadze, iż działania, o których mowa w zarządzeniu, podejmuje podmiot, w którego interesie leży dana czynność. Resort środowiska nie ma wpływu na stopień realizacji zadań, na które zostało wydane zezwolenie lub zarządzenie.
Ad. 2
Obecne uregulowania prawne dają możliwość sprawnego zarządzania liczebnością i rozmieszczeniem populacji bobra europejskiego w kraju, w związku z czym nie przewiduje się zmian regulujących występowanie bobrów w Polsce o charakterze legislacyjnym.
Tym niemniej, mając na uwadze niezadowalającą efektywność istniejących instrumentów prawnych, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska oraz Zarząd Główny Polskiego Związku Łowieckiego planują zawarcie Porozumienia „w sprawie wprowadzenia do stosowania instrukcji określającej reguły postępowania przy ograniczeniu liczebności populacji bobra europejskiego Castor fiber na terenach obwodów łowieckich”. Porozumienie to miałoby na celu kontrolę populacji bobra europejskiego na terenach obwodów łowieckich, dzierżawionych przez koła łowieckie. Zgodnie z projektem ww. instrukcji Regionalni Dyrektorzy Ochrony Środowiska wydawać mają zarządzenia na podstawie art. 56a ustawy o ochronie przyrody dotyczące pozyskania, a przez to ograniczenia populacji bobrów, obejmujące swoim zasięgiem tereny obwodów łowieckich wchodzących w skład poszczególnych Zarządów Okręgowych PZŁ. Wstępna propozycja zakłada, iż kołu łowieckiemu, na terenie którego dokonano odstrzału, może być wypłacany ekwiwalent za koszty poniesione przez wykonującego odstrzał. Redukcja populacji ma w głównej mierze dotyczyć obszarów, w których szkody powodowane przez bobry są najbardziej dotkliwe – m.in. tam, gdzie zwierzęta te uszkadzają wały przeciwpowodziowe czy urządzenia melioracyjne, co z jednej strony ma zapewnić większe bezpieczeństwo obywateli i ich dobytku, a z drugiej zwiększyć akceptację ochrony tego gatunku.
Z poważaniem,
Andrzej Szweda-Lewandowski
Podsekretarz Stanu – Główny Konserwator Przyrody
Ministerstwo Środowiska