W dniu 13 lipca Poseł Małgorzata Zwiercan wystosowała interpelację do Ministra Zdrowia Pana Konstantego Radziwiłła w sprawie zmiany organizacji systemu leczenia uzależnień.
Szanowny Panie Ministrze!
Zgodnie z art. 22.1 Ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi zarząd województwa organizuje wojewódzki ośrodek terapii uzależnienia i współuzależnienia. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 czerwca 2012 r. w sprawie organizacji, kwalifikacji personelu, sposobu funkcjonowania i rodzajów podmiotów leczniczych, wykonujących świadczenia stacjonarne i całodobowe oraz ambulatoryjne w sprawowaniu opieki nad uzależnionymi od alkoholu oraz sposobu współdziałania w tym zakresie z instytucjami publicznymi i organizacjami społecznymi w § 10 ust. 2 określa zadania poza lecznicze tej placówki. Należy do nich m.in. ocena jakości świadczeń stacjonarnych i całodobowych oraz ambulatoryjnych w sprawowaniu opieki nad uzależnionymi od alkoholu udzielanych na terenie województwa.
10 ust. 1 przedmiotowego rozporządzenia precyzuje, że zgodnie z wymogami określonymi w § 3 ust. 2. wojewódzki ośrodek terapii uzależnienia i współuzależnienia musi spełnić wymagania stawiane placówkom działającym, jako ośrodek terapii uzależnienia od alkoholu, czyli zapewnia rozbudowany system świadczeń zdrowotnych z dziedziny leczenia uzależnień.
Wojewódzkie ośrodki terapii uzależnienia i współuzależnienia w praktyce prowadzą więc działalność nadzorczą nad podmiotami leczniczymi funkcjonującymi w województwie, będąc jednocześnie dla nich konkurentem w świadczeniu usług leczniczych finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Zastana sytuacja stanowi konflikt zadań pełnionych przez przedmiotowe jednostki.
Inną, istotną trudnością w bieżącym funkcjonowaniu wojewódzkich ośrodków terapii uzależnienia i współuzależnienia stanowi ich zróżnicowana struktura organizacyjna. Niektóre ośrodki działają w strukturach szpitali, co znacznie ogranicza ich samodzielność. Inne są uzależnione finansowo od jednostek nadrzędnych, organizowanych przez samorządy województwa. Taka sytuacja powoduje ogromne dysproporcje między województwami w jakości i zakresie wykonywanych zadań przez przedmiotowe jednostki, co jest szczególnie niekorzystne dla spójności i koordynacji systemu przeciwdziałania i leczenia uzależnień.
Instytucją, która na szczeblu centralnym realizuje zadania z zakresu przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu w sposób kompleksowy, jest Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Instytucja ta jednak, zgodnie z obecnymi uregulowaniami prawnymi, nie jest nadrzędna wobec dyrektorów i kierowników wojewódzkich ośrodków terapii uzależnienia i współuzależnienia, co w praktyce oznacza brak jakiegokolwiek wpływu na funkcjonowanie tych jednostek. Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych nie posiada również możliwości opiniowania osób powoływanych przez samorządy województw na stanowiska kierowników i dyrektorów wojewódzkich ośrodków terapii uzależnienia i współuzależnienia, co budzi uzasadnione wątpliwości, dotyczące prawidłowości działania przedmiotowego systemu.
Przedstawiona sytuacja w znaczący sposób utrudnia skuteczną i efektywną koordynację oraz organizację systemu leczenia i przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu. W związku z powyższym, zwracam się do Pana Ministra z następującymi pytaniami:
- Czy Ministerstwo Zdrowia planuje wprowadzenie zmian w dziedzinie organizacji wojewódzkich ośrodków terapii uzależnienia i współuzależnienia umożliwiających uniknięcie konfliktu zadań leczniczych i poza leczniczych? Jeśli tak, to kiedy i w jakim zakresie?
- Czy Ministerstwo Zdrowia planuje ujednolicenie struktury organizacyjnej wojewódzkich ośrodków terapii uzależnienia i współuzależnienia i zwiększenie ich niezależności merytorycznej i finansowej od samorządów województw? Jeśli tak, to kiedy i w jakim zakresie?
- Czy Ministerstwo Zdrowia rozważało, bądź planuje możliwość utworzenia funkcji wojewódzkich konsultantów ds. uzależnień, którzy przejęliby poza lecznicze zadania wojewódzkich ośrodków terapii uzależnienia i współuzależnienia?
Z poważaniem
Poseł Małgorzata Zwiercan
W dniu 14 września 2016 roku Poseł Małgorzata Zwiercan otrzymała odpowiedź na swoja interpelację w sprawie zmiany organizacji systemu leczenia uzależnień.
Pragnę podziękować Pani Poseł za zaangażowanie w działania mające na celu promocję zachowań prozdrowotnych wśród społeczeństwa. Jednocześnie pragnę podkreślić, że Minister Zdrowia zdaje sobie sprawę z potrzeby dalszych zmian związanych z regulacjami dotyczącymi polityki antyalkoholowej w Polsce. Niemniej jednak należy mieć na uwadze, że przedmiotowe zmiany powinny być wprowadzane stopniowo.
Jednocześnie pragnę poinformować, że Ministerstwo Zdrowia w dniu 26 sierpnia 2016 r. przekazało wniosek do Pana Henryka Kowalczyka, Ministra – Członka Rady Ministrów, Przewodniczącego Zespołu do Spraw Programowania Prac Rządu, wraz z prośbą o wyrażenie zgody na wprowadzenie projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego oraz niektórych innych ustaw (przedmiotowy projekt przewiduje m.in. nowelizację przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi) do Wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Zgodnie z postanowieniami z posiedzenia Zespołu ds. Programowania Prac Rządu z dnia 2 września 2016 r. wykaz prac Rady Ministrów zostanie uzupełniony o przedmiotowy projekt ustawy.
Pragnę zapewnić Panią Poseł, że w podczas prac nad ww. projektem dotyczącym m.in. polityki antyalkoholowej w naszym kraju, przedmiotowe propozycje zmian zostaną wnikliwie przeanalizowane. Ministerstwo Zdrowia liczy również na owocną merytoryczną debatę podczas konsultacji i uzgodnień zewnętrznych oraz na etapie prac parlamentarnych.
Z poważaniem
PODSEKRETARZ STANU
Marek Tombarkiewicz