W dniu 17 listopada 2016 roku Poseł Małgorzata Zwiercan wystosowała interpelację do Ministra Spraw Zagranicznych Pana Witolda Waszczykowskiego w sprawie działań wspierających starania Polaków mieszkających na terenie Niemiec o nadanie Polakom statusu mniejszości narodowej.
Szanowny Panie Ministrze!
Osoby deklarujące narodowość niemiecką w Polsce mają zagwarantowane prawa przysługujące mniejszości narodowej, mimo, że według wyników spisu powszechnego z 2002 r. narodowość niemiecką deklarowało jedynie 152 897 osób (0,4 proc. mieszkańców Polski).
Polacy w Niemczech w ogóle nie mają obecnie statusu mniejszości narodowej, mimo, że według danych niemieckiego urzędu statystycznego z 31 grudnia 2013 r. w Niemczech zameldowanych było 609 855 osób legitymujących się wyłącznie obywatelstwem polskim oraz 690 tys. osób posiadających zarówno niemieckie, jak i polskie obywatelstwo. Łącznie w Niemczech przebywa na stałe ok. 2 mln Polaków, co stanowi ok. 2,5 proc. ludności kraju.
Status mniejszości narodowej został odebrany Polakom przez nazistowskie władze III Rzeszy i nigdy go nie przywrócono. W listopadzie 2014 r. niemieckie ministerstwo spraw wewnętrznych odrzuciło wniosek Związku Polaków w Niemczech o nadanie Polakom statusu mniejszości.
W związku z powyższym proszę Pana ministra o odpowiedź na pytania:
- Czy ministerstwo podjęło jakieś działania mające wesprzeć starania Związku Polaków w Niemczech o nadanie Polakom statusu mniejszości narodowej?
- Czy ministerstwo planuje bardziej zdecydowane wystąpienia do władz niemieckich z żądaniem przyznania praw mniejszości narodowej Polakom zamieszkującym na terenie Niemiec?
- Czy według ministerstwa nie powinna być zastosowana zasada wzajemności wobec osób deklarujących narodowość niemiecką, zamieszkujących na terenie Polski, jako argument w rozmowach z władzami Niemiec w sprawie uszanowania praw Polaków mieszkających na terenie Niemiec?
Z poważaniem
Poseł Małgorzata Zwiercan
16 grudnia 2016 roku Poseł Małgorzata Zwiercan otrzymała z Ministerstwa Spraw Zagranicznych odpowiedź w sprawie działań wspierających starania Polaków mieszkających na terenie Niemiec o nadanie Polakom statusu mniejszości narodowej.
- Czy Ministerstwo podjęło jakieś działania mające wesprzeć starania Związku Polaków w Niemczech o nadanie Polakom statusu mniejszości narodowej?
Zgodnie z art. 20, pkt. 1 Traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 17 czerwca 1991 r. zarówno Polacy w Niemczech, jak i Niemcy w Polsce posiadają identyczny zestaw praw, niezależnie od ich statusu formalnego. Z tego też względu obecny rząd zdecydowanie podejmuje w rozmowach na różnych szczeblach kwestię pełnej realizacji Traktatu przez stronę niemiecką. Działania rządu polskiego koncentrują się na egzekwowaniu równości praw, m.in. poprzez rozmowy tzw. Polsko-Niemieckiego Okrągłego Stołu, w których oprócz przedstawicieli władz obu krajów biorą udział również delegaci organizacji polskich w Niemczech i mniejszości niemieckiej w Polsce. Należy podkreślić, że w tej kwestii rząd Prawa i Sprawiedliwości w pełni współpracuje z partnerami polonijnymi. 24 listopada 2016 r. podczas wizyty polskiej delegacji przedstawicieli MSZ i MSWiA w Berlinie podjęto decyzję o kontynuowaniu tych rozmów na początku 2017 r., co potwierdza determinację strony polskiej, by te problemy rozstrzygnąć jak najpilniej.
- Czy Ministerstwo planuje bardziej zdecydowane wystąpienia do władz niemieckich z żądaniem przyznania praw mniejszości narodowej Polakom, zamieszkującym na terenie Niemiec?
MSZ podejmuje stanowcze starania w kierunku pełnej realizacji już obowiązującej polsko-niemieckiej umowy bilateralnej. W perspektywie kilkuletniej można dostrzec stopniową zmianę świadomości i nastawienia władz niemieckich na korzyść Polaków mieszkających w Niemczech. Prowadzone rozmowy i zdecydowane działania rządu RP przynoszą skutek również na poziomie lokalnym (regionalnym). Władze kilku krajów związkowych podejmują kroki w dobrym kierunku przez otwarcie lub zapowiedź otwarcia szkolnictwa publicznego na nauczanie języka polskiego (Brandenburgia, Hesja). Mamy nadzieję, że kwestie sporne będzie można wynegocjować z pozytywnym dla Polonii skutkiem w ramach istniejących porozumień polsko-niemieckich. Jeśli te działanie podejmowane na najwyższym szczeblu nie doprowadzą do istotnej zmiany sytuacji, Ministerstwo Spraw Zagranicznych podejmie stanowcze, stosowne do rozwoju sytuacji kroki.
- Czy według Ministerstwa nie powinna być zastosowana zasada wzajemności wobec osób deklarujących narodowość niemiecką, zamieszkujących na terenie Polski, jako argument w rozmowach z władzami Niemiec w sprawie uszanowania praw Polaków mieszkających na terenie Niemiec?
W rozmowach z rządem Republiki Federalnej Niemiec Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP w sposób bardzo wyraźny odwołuje się do zasady wzajemności wskazując na naszą pozytywną politykę prowadzoną wobec osób należących do mniejszości narodowych, w tym mniejszości niemieckiej. Zwracamy naszym niemieckim partnerom regularnie uwagę m.in. na fakt daleko idących dysproporcji w realizacji zapisów traktatowych w obszarze edukacji. W Polsce języka niemieckiego jako ojczystego uczą się 52.000 uczniów w 752 szkołach publicznych. W Niemczech natomiast, gdzie znajduje się znacznie liczniejsza grupa Polonii i obywateli RP, języka polskiego w szkołach publicznych uczy się nie więcej niż 9.000 dzieci i młodzieży. Mamy nadzieję, że ten m.in. argument skłoni stronę niemiecką do większego zaangażowania w rozwiązywanie problemów naszych Rodaków w RFN.
Z poważaniem,
Z upoważnienia Ministra Spraw Zagranicznych
Jan Dziedziczak
Sekretarz Stanu