W dniu 21 kwietnia Poseł Małgorzata Zwiercan wystosowała interpelację do Ministra Obrony Narodowej Pana Antoniego Macierewicza w sprawie szkolenia obcych żołnierzy na polskich uczelniach.
Szanowny Panie Ministrze,
Zwracam się do Pana z wnioskiem o wyjaśnienie kwestii przebywania na polskich uczelniach żołnierzy obcych wojsk. Otrzymałam informację, że na Akademii Morskiej w Gdyni w szkoleniu wzięło udział 80 żołnierzy Marynarki Wojennej Algierskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej. Swoje zajęcia odbywali głównie na Wydziale Nawigacyjnym. Szkoląc się zażądali, by na zasadzie wyłączności mieć dostęp do wydziałowej stołówki – bufetu, co im zapewniono.
Stworzyło to bardzo niebezpieczną sytuację dyskryminacji pozostałych studentów w ogromnej większości Polaków, którym uniemożliwiono korzystanie ze stołówki.
Władze uczelni twierdzą, że o sytuacji dowiedziały się z mediów. Kontrakt z Algierczykami podpisywała bowiem uczelniana spółka Studium Doskonalenia Kadr. Swoje decyzje podjęła bez konsultacjami z władzami uczelni.
W związku z powyższym z wracam się z następującymi pytaniami:
- Na jakiej zasadzie na polskich uczelniach przebywają w charakterze studentów lub słuchaczy żołnierze obcych wojsk?
- Czy szkolenie żołnierzy Marynarki Wojennej Algierii na Akademii Morskiej w Gdyni było ustalane z odpowiednimi służbami MON?
- Czy Ministerstwo monitoruje przebywanie obcych żołnierzy na polskich uczelniach?
- Czy prowadzone są statystyki takich studiów czy praktyk?
- W jaki sposób zabezpiecza się interesy polskich studentów w przypadku specjalnych potrzeb żołnierzy – studentów zagranicznych?
- Czy przybycie na polską uczelnie zagranicznych żołnierzy – studentów wymaga każdorazowo specjalnych zgód, umów i obwarowań, i jak to wygląda w praktyce?
- Ilu obecnie i na jakich uczelniach kształci się zagranicznych żołnierzy – studentów?
Z poważaniem
Poseł Małgorzata Zwiercan
W dniu 9 czerwca Poseł Małgorzata Zwiercan otrzymała odpowiedź na interpelację w sprawie szkolenia obcych żołnierzy na polskich uczelniach.
Ad 1. Kwestie związane z podejmowaniem i odbywaniem przez cudzoziemców studiów oraz innych form kształcenia w polskich uczelniach rozstrzygają przepisy ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2016 r. poz. 1842 ze zm.). Artykuł 41 powyższej ustawy upoważnia ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego do koordynowania współpracy uczelni z zagranicznymi instytucjami naukowymi w ramach umów międzynarodowych zawieranych przez Rzeczpospolitą Polską. Kompetencje te realizuje w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej oraz ministrami właściwymi do spraw wewnętrznych, do spraw zdrowia, do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, do spraw nauki oraz do spraw gospodarki morskiej.
Kształcenie personelu wojskowego innych państw odbywa się przede wszystkim na podstawie listów intencyjnych, umów dwustronnych między Rządami lub Ministerstwami Obrony Narodowej stron oraz kontraktów i porozumień podpisywanych przed rozpoczęciem kształcenia lub szkolenia, określających m.in. status tego personelu podczas jego pobytu na terytorium RP, sposób przeprowadzenia kształcenia łub szkolenia oraz finansowania przedsięwzięć. W przypadku braku takich umów decyzję o kształceniu może podjąć Minister Obrony Narodowej w odniesieniu do uczelni wojskowych.
Biorąc pod uwagę zapisy Regulaminu Organizacyjnego Ministerstwa Obrony Narodowej Dyrektor Departamentu Nauki i Szkolnictwa Wojskowego odpowiada za prowadzenie spraw związanych z realizacją kształcenia i doskonalenia zawodowego obcokrajowców w uczelniach wojskowych. Zadanie to zostało uszczegółowione decyzją Nr 72/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 30 marca 2017 r. w sprawie koordynacji procesu kształcenia lub szkolenia personelu wojskowego innych państw w uczelniach wojskowych i Wojskowym Studium Nauczania Języków Obcych oraz systemu stypendialnego dla cudzoziemców będących stypendystami strony polskiej (Dz. Urz. Min. Obr. Nar. poz. 68).
Ad 2. i 3. Służba Kontrwywiadu Wojskowego, zgodnie z kompetencjami ustawowymi, monitoruje pobyt obcokrajowców w jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej, w kontekście identyfikowania i neutralizacji ewentualnych zagrożeń w odniesieniu do ochranianych stanów osobowych. Odnosząc się do sytuacji w Akademii Morskiej w Gdyni, informuję, że w przedmiotowym przypadku nie doszło do sytuacji, w której mógł być zagrożony interes polskich studentów.
Ad 4. W Ministerstwie Obrony Narodowej prowadzone są statystyki studiów żołnierzy innych państw na uczelniach wojskowych.
Ad 5. W uczelniach wojskowych nie stwierdzono konfliktu interesów polskich studentów i zagranicznych
Ad 6. Zgodnie z ww. decyzją Nr 72/MON Ministra Obrony Narodowej Dyrektor DNiSW opracowuje i uzgadnia w resorcie obrony narodowej listy akceptujące, kontrakty szkoleniowe, porozumienia wykonawcze i inne dokumenty dotyczące kształcenia lub szkolenia cudzoziemców. Dokumenty te są uzgadniane każdorazowo wewnątrzresortowo oraz z partnerem zagranicznym. Regulują one tok nauki, zasady pobytu oraz zobowiązania finansowe stron.
W przypadkach gdy regulacje finansowe obowiązujące w państwach kierujących na naukę w uczelniach wojskowych nie zapewniają możliwości funkcjonowania studenta w warunkach polskich (głównie państwa rozwijające się i będące w trakcie transformacji) istnieje możliwość przyznania stypendium na podstawie rozporządzenia Ministra Nauki
i Szkolnictwa Wyższego z dnia 12 października 2006 r. w sprawie podejmowania i odbywania przez cudzoziemców studiów i szkoleń oraz ich uczestnictwa w badaniach naukowych i pracach rozwojowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1501).
Ad 7. Aktualnie w uczelniach wojskowych naukę pobiera 146 osób stanowiących personel wojskowy (kadeci, żołnierze zawodowi i pracownicy wojska) innych państw:
- a) Akademia Sztuki Wojennej: 15,
- b) Wojskowa Akademia Techniczna: 8,
- c) Akademia Marynarki Wojennej: 77,
- d) Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych: 21,
- e) Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych: 25.
z up. Wojciech FAŁKOWSKI
PODSEKRETARZ STANU