W dniu 8 stycznia 2017 roku Poseł Małgorzata Zwiercan wystosowała interpelację do Ministra Zdrowia Pana Konstantego Radziwiłła w sprawie zmian przepisów regulujących leczenie i rehabilitację osób uzależnionych.
Szanowny Panie Ministrze,
Art.26 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii wskazuje, że leczenie osoby uzależnionej prowadzi podmiot leczniczy lub lekarz wykonujący zawód w ramach praktyki zawodowej. Art.26 ust. 2. wnosi, że rehabilitację osoby uzależnionej mogą prowadzić: lekarz posiadający specjalizację w dziedzinie psychiatrii albo osoba posiadająca certyfikat specjalisty terapii uzależnień. Art. 4 tej ustawy precyzuje, ze leczeniem jest leczenie zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania spowodowanych używaniem środków odurzających lub substancji psychotropowych, a rehabilitacją jest proces, w którym osoba z zaburzeniami psychicznymi spowodowanymi przez przyjmowanie środków odurzających lub substancji psychotropowych osiąga optymalny stan zdrowia, funkcjonowania psychicznego i społecznego.
Zgodnie z art.21 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, leczenie odwykowe osób uzależnionych od alkoholu prowadzą podmioty lecznicze wykonujące działalność leczniczą, w rodzaju świadczenia stacjonarne i całodobowe oraz ambulatoryjne, w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej.
Przepisy te, w świetle rozporządzenia Ministra Zdrowia z 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień pozwalają jednoznacznie stwierdzić, że zarówno leczenie, jak i rehabilitacja (terapia) osób uzależnionych stanowią świadczenia zdrowotne.
Zgodnie z istniejącymi przepisami podmioty, prowadzące leczenie, bądź rehabilitację osób uzależnionych zarówno od alkoholu, jak i narkotyków powinny więc uzyskać wpis do rejestru podmiotów leczniczych prowadzonego przez urzędy wojewódzkie, by mogły być kontrolowane i podjąć współpracę z Wojewódzkimi Ośrodkami Terapii Uzależnienia i Współuzależnienia.
Przepisy w tej sprawie nie są więc jednoznaczne a nawet sprzeczne. Dotyczy to szczególnie art.26 ust. 2. ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii umożliwiającego prowadzenie rehabilitacji osób uzależnionych od narkotyków podmiotom, które nie są podmiotem leczniczym w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, a także art. 5 pkt 41 ustawy dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, który wprost wskazuje, że świadczeniodawcą może być również inna osoba fizyczna niż będąca podmiotem wykonującym działalność leczniczą w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, która uzyskała fachowe uprawnienia do udzielania świadczeń zdrowotnych i udzielania ich w ramach wykonywanej działalności gospodarczej.
Niejednoznaczność zapisów sprawiła, że powstało kilka tysięcy podmiotów gospodarczych prowadzących terapię uzależnień w systemie ambulatoryjnym, a także organizujących stacjonarne i całodobowe pobyty pacjentów, nie będących zarejestrowanymi podmiotami leczniczymi, pozostającymi poza jakąkolwiek kontrolą. W związku z powyższym zwracam się do Pana Ministra z następującym pytaniem:
- Czy Ministerstwo Zdrowia rozważa w najbliższym czasie doprowadzenie do ujednolicenia zapisów w obu ustawach, tj. ustawie z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii i ustawie z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, tak aby prowadzenie rehabilitacji i leczenie osób uzależnionych, zarówno od alkoholu jak i od narkotyków mogło być realizowane wyłącznie przez zarejestrowane, a więc podlegające kontroli podmioty lecznicze?
Z poważaniem
Poseł Małgorzata Zwiercan
W dniu 27 lutego 2018 roku Poseł Małgorzata Zwiercan otrzymała odpowiedź na swoją interpelację w sprawie zmian przepisów regulujących leczenie i rehabilitację osób uzależnionych, uprzejmie proszę o przyjęcie poniższych informacji.
Odpowiadając na pytanie czy rozważane jest ujednolicenie przepisów dotyczących prowadzenia rehabilitacji i leczenia osób uzależnionych wyłącznie przez zarejestrowane, podlegające kontroli podmioty lecznicze, uprzejmie informuję, że aktualnie poruszone przez Panią Poseł zagadnienie jest przedmiotem analiz w Ministerstwie Zdrowia. Zapewnienie najwyższej jakości świadczeń w zakresie rehabilitacji i leczenia osób zmagających się z problematyką uzależnienia jest zagadnieniem niezwykle istotnym.
Niezależnie od powyższego warto zwrócić uwagę, że zostały już podjęte kroki celem ujednolicenia innej rozbieżności pojawiającej się na gruncie przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2017 r. poz. 783, z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2016 r. poz. 487, z późn. zm.), mianowicie obszaru dotyczącego szkoleń certyfikujących. W procedowanym aktualnie projekcie ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii zaproponowano zmiany dotyczące art. 26 ust. 2 pkt 2 i art. 27 ust. 7, ust. 9 i ust. 13 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, których celem jest ujednolicenie nazewnictwa oraz kryteriów jakie powinny spełniać osoby ubiegające się o certyfikat wydawany przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii (KBPN) oraz Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA). Osoby otrzymujące certyfikat specjalisty terapii uzależnień wydawany przez KBPN oraz osoby uzyskujące certyfikat specjalisty psychoterapii uzależnień wydawany przez PARPA posiadają równorzędny zakres uprawnień. Proponowana zmiana ujednolica te przepisy stanowiąc, że certyfikat specjalisty psychoterapii uzależnień może otrzymać osoba, która posiada tytuł zawodowy lekarza lub tytuł zawodowy magistra pielęgniarstwa, lub osoba, która uzyskała tytuł magistra uzyskany po studiach na kierunkach: praca socjalna, psychologia, pedagogika, pedagogika specjalna, socjologia, resocjalizacja, zdrowie publiczne, nauki o rodzinie, teologia lub filozofia. W katalogu kierunków studiów proponuje się również uwzględnić kierunek „praca socjalna” i „zdrowie publiczne”. Kierunki te gwarantują poziom wiedzy i umiejętności stanowiące niezbędną bazę do podjęcia specjalistycznego szkolenia w dziedzinie leczenia uzależnień. Proponowane zmiany uwzględniają również zagwarantowanie możliwie równego poziomu szkolenia dla wszystkich jego uczestników.
Łączę wyrazy szacunku,
Z upoważnienia
MINISTRA ZDROWIA
PODSEKRETARZ STANU
Zbigniew J. Król