W dniu 11 stycznia 2018 roku Poseł Małgorzata Zwiercan wystosowała interpelację do Ministra Zdrowia Pana Łukasza Szumowskiego w sprawie dostępności do innowacyjnych technik leczenia onkologicznego.
Szanowny Panie Ministrze,
współcześnie choroby nowotworowe nie stanowią czegoś rzadko spotykanego. Liczba chorujących na raka wzrasta niezwykle szybko, a z dostępnych danych wynika, że do roku 2025 (w porównaniu do roku 2014) liczba chorych wzrośnie o 30 procent.
Dlatego już dzisiaj musimy stworzyć taki system opieki nad pacjentami chorymi na nowotwory, który zapewni im odpowiednie leczenie najnowocześniejszymi, a często także najskuteczniejszymi metodami.
Jedną z nowoczesnych metod jest protonoterapia, która zyskała uznanie na świecie. W Polsce istnieje zaledwie jeden działający ośrodek protonoterapii w Krakowie, i nie jest on w stanie przyjąć wszystkich potrzebujących tej formy leczenia.
W związku z powyższym chciałabym prosić o odpowiedź na następujące pytania:
- Czy ministerstwo planuje utworzenie kolejnych ośrodków specjalizujących się w protonoterapii w Polsce? Jeżeli tak, to kiedy? Jeżeli nie, to dlaczego?
Z poważaniem
Poseł Małgorzata Zwiercan
W dniu 16 marca 2018 roku Poseł Małgorzata Zwiercan otrzymała odpowiedź ma swoją interpelację w sprawie dostępności do innowacyjnych technik leczenia onkologicznego.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego aktualnie realizowane jest świadczenie terapii protonowej nowotworów zlokalizowanych poza narządem wzroku wiązką protonów, które może być wykonywane u pacjentów ze wskazaniami:
1) nowotwory podstawy czaszki i okolicy okołordzeniowej wieku dorosłego: struniak i chrzęstniakomięsak (kod ICD-10: C41) – stan po niedoszczętnym leczeniu operacyjnym lub brak możliwości leczenia operacyjnego guza pierwotnego lub wznowy, oraz mięsaki tkanek miękkich i kości wieku dziecięcego (kod ICD-10: C41 i C49) – przypadki o lokalizacji okołooponowej, podstawy czaszki i okolicy przykręgosłupowej,
2) nowotwory zatok obocznych nosa: czerniak złośliwy, nerwiak węchowy zarodkowy, rak gruczołowo-torbielowaty, rak śluzowo-naskórkowy, rak niezróżnicowany (kody ICD-10: C30, C31) – stan po niedoszczętnym leczeniu operacyjnym lub brak możliwości leczenia operacyjnego guza pierwotnego lub wznowy,
3) nowotwory wieku dziecięcego wymagające napromieniowania osi mózgowo-rdzeniowej (kod ICD-10: C-71) – nowotwory zarodkowe: rdzeniak płodowy i inne prymitywne nowotwory ektodermalne (PNET), szyszyniak zarodkowy, złośliwy wyściółczak z udokumentowanym rozsiewem do płynu mózgowo-rdzeniowego, rak splotu naczyniówkowego,
4) wysoko zróżnicowane glejaki (WHO G1 i G2, kod ICD-10: C71) – przypadki wymagające radioterapii o przewidywanej znacznej korzyści oszczędzenia narządów krytycznych w stosunku do radioterapii fotonowej.
Ponadto finansowane jest również świadczenie terapii protonowej nowotworów oka. Świadczenie dotyczy pacjentów z rozpoznaniem czerniaka błony naczyniowej (C 69.3 Nowotwór złośliwy oka – naczyniówka).
Jednocześnie uprzejmie informuję, iż Minister Zdrowia zlecił Prezesowi Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji ocenę zasadności zakwalifikowania kolejnych wskazań do wykonywania terapii protonowej nowotworów zlokalizowanych poza narządem wzroku. Przedmiotowe zlecenie dotyczy następujących stanów chorobowych:
1) nowotwory wieku dziecięcego podstawy czaszki i okolicy okołordzeniowej: struniak i chrzęstniakomięsak (ICD-10: C41) – stan po niedoszczętnym leczeniu operacyjnym lub brak możliwości leczenia operacyjnego guza pierwotnego lub wznowy,
2) nowotwory wieku dorosłego o lokalizacji okołooponowej, podstawy czaszki i okolicy przykręgosłupowej: mięsaki tkanek miękkich i kości (ICD-10: C41, C49),
3) nowotwory oczodołu: czerniak złośliwy, nerwiak węchowy zarodkowy, rak gruczołowo-torbielowaty, rak śluzowo-naskórkowy, rak niezróżnicowany (ICD10: C30, C31) – stan po niedoszczętnym leczeniu operacyjnym lub braku możliwości leczenia operacyjnego guza pierwotnego lub wznowy,
4) rak gruczołowo-torbielowaty gruczołów ślinowych (ICD-10: C06) wymagający radioterapii w okolicy podstawy czaszki – stan po leczeniu operacyjnym lub brak możliwości leczenia operacyjnego lub wznowa miejscowa,
5) nawrót miejscowy nowotworów obszaru głowy i szyi po radykalnej radioterapii wymagający ponownego napromieniania z intencją radykalną (ICD-10: C07, C08, C09, C10, C11),
6) rak nosowej części gardła (ICD-10: C11) u pacjentów, u których występuje dodatek (boost) na obszar guza pierwotnego po zastosowaniu radioterapii fotonowej IMRT w przypadkach naciekania lub przekraczania struktur podstawy czaszki.
Z informacji uzyskanych od Centrum Onkologii – Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie Oddział w Krakowie (COI-OK) wynika, iż od 3 października 2016 r. (data rozpoczęcia stosowania terapii w COI-OK) do 4 grudnia 2017 r., mając na uwadze aktualnie obowiązujące przepisy w zakresie kryteriów kwalifikacji do radioterapii protonowej, z terapii skorzystało 68 pacjentów, kolejnych 10 jest w trakcie napromieniania, a u 6 pacjentów przygotowywane są plany leczenia (razem 84 pacjentów).
Jednocześnie należy mieć na uwadze, iż aktualnie obowiązująca taryfa stosowana do finansowania przedmiotowego świadczenia została oszacowana przy założeniu, iż z Centrum będzie korzystało 200 pacjentów rocznie (130 finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia oraz 70 na zasadach komercyjnych). Jak wynika z danych przekazanych przez COI-OK zrealizowanie świadczeń u założonej liczby pacjentów jest mało prawdopodobne.
Kryteria demograficzne w odniesieniu do przedmiotowego świadczenia powinny być oceniane w kontekście wskazań, które finansuje płatnik publiczny, a nie populacji ogólnej. Dopiero pogłębiona analiza biorąca pod uwagę konkretne stany chorobowe oraz liczebność poszczególnych grup pacjentów, w których finansowane jest świadczenie ze środków publicznych jest w stanie odpowiedzieć na pytanie dotyczące liczby ośrodków protonoterapii potrzebnych do zabezpieczenia potrzeb zdrowotnych polskich pacjentów. W chwili obecnej jeden ośrodek nie realizuje w pełni planu świadczeń przyjętego do wyliczenia taryfy.
W związku z powyższym decyzja odnośnie budowy kolejnych centrów radioterapii protonowej musi być poprzedzona dokładną analizą zapotrzebowania na tego typu terapię, biorąc pod uwagę również zakres w jakim możliwe jest finansowanie przedmiotowych świadczeń ze środków publicznych. Istotną kwestią wydaje się także oszacowanie potencjału aktualnie działającego ośrodka – Centrum Cyklotronowe Bronowice – w kontekście populacji docelowej, u której wykonywane są napromieniania. Na ten moment istniejący ośrodek w pełni te potrzeby zaspokaja.
Z poważaniem,
Z upoważnienia
MINISTRA ZDROWIA
PODSEKRETARZ STANU
Katarzyna Głowala