W dniu 12 stycznia 2018 r. Poseł Małgorzata Zwiercan wystosowała interpelację do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Pani Elżbiety Rafalskiej w sprawie zwiększenia liczby podmiotów, które mogłyby zapewnić bardziej skuteczną realizację orzeczeń sądowych.
Szanowna Pani Minister,
sądy rodzinne w Polsce orzekają m.in. w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, dotyczących demoralizacji i czynów karalnych nieletnich, dotyczących leczenia osób uzależnionych od alkoholu oraz od środków odurzających i psychotropowych.
Postanowienia i wyroki sądowe dotyczą często kontaktów, terapii czy warsztatów umiejętności wychowawczych. Tymczasem w Polsce dostrzec można, że podmiotów, w których można realizować orzeczenia sądu, jest wciąż za mało.
W związku z powyższym chciałabym zapytać:
- Czy ministerstwo planuje zwiększyć liczbę podmiotów, które mogłyby zapewnić bardziej skuteczną realizację orzeczeń sądowych?
Z poważaniem
Poseł Małgorzata Zwiercan
W dniu 12 lutego 2018 roku Poseł Małgorzata Zwiercan otrzymała odpowiedź na swoją interpelację w sprawie zwiększenia liczby podmiotów, które mogłyby zapewnić bardziej skuteczną realizacje orzeczeń sądowych.
Zgodnie z ustawą z dnia 9 czerwca 2011r. r o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017 r., poz. 697, z póź. zm.) umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej następuje na podstawie orzeczenia sądu. Ponadto dziecko w pieczy zastępczej może zostać umieszczone na ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich.
Do zadań własnych powiatu należy opracowanie i realizację 3-letnich powiatowych programów dotyczących rozwoju pieczy zastępczej, zawierających między innymi coroczny limit rodzin zastępczych zawodowych oraz zapewnienie dzieciom pieczy zastępczej w rodzinach zastępczych, rodzinnych domach dziecka oraz w placówkach opiekuńczo-wychowawczych , zatem to starosta odpowiada za zapewnić realizacje orzeczeń sądowych.
W roku 2016 przeszkolono do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, prowadzącego rodzinny dom dziecka lub do prowadzenia placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego oraz funkcjonujących rodzin zastępczych łącznie 12 792 osób (w 2015 r. – 11 431 osób), co oznacza 11,9 procentowy wzrost w stosunku do roku 2015. Może to świadczyć o wzroście form rodzinnych gotowych do realizacji orzeczeń sądowych w stosunku do dzieci pozbawionych opieki rodziców własnych.
Poniżej zamieszczona tabela przedstawia liczbę rodzinnych podmiotów pieczy zastępczej w latach 2014-2016, ogółem w Polsce, wraz z dynamiką wzrostu.
Liczba podmiotów rodzinnych form pieczy zastępczej w latach 2014 – 2016
| Wyszczególnienie | 2014 | 2015 | 2016 | Dynamika |
| 2015 = 100 | ||||
| ogółem | 39 201 | 38 847 | 38 459 | 99 |
| rodziny zastępcze spokrewnione | 25 071 | 24 785 | 24 459 | 99 |
| rodziny zastępcze niezawodowe | 11 711 | 11 549 | 11 395 | 99 |
| rodziny zastępcze zawodowe | 2 024 | 2 025 | 2 071 | 102 |
| rodzinne domy dziecka | 395 | 488 | 534 | 109 |
Źródło: Opracowanie MRPiPS na podstawie sprawozdań rzeczowo-finansowych z wykonywania zadań z zakresu wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej z lat 2014 – 2016 (stan na dzień 31 grudnia).
Można zauważyć postępującą profesjonalizację rodzinnych form pieczy zastępczej (2% wzrost liczby rodzin zastępczych zawodowych, w większości tzw. zwykłych zawodowych). Tempo przyrostu tych rodzin nie jest jednak zadowalające, w związku z czym resort rodziny podjął działania na rzecz rozwoju rodzinnych form pieczy zastępczej poprzez intensyfikacje działań służących procesowi deinstytucjonalizacji pieczy zastępczej, rozumianej przede wszystkim jako rozwój rodzinnych form pieczy zastępczej w powiatach.
Służyć temu mają przed wszystkim działania podjęte w ramach wsparcia funduszy unijnych w ramach nowej perspektywy finansowej 2014 – 2020, zarówno z poziomu centralnego oraz w ramach regionalnych programów operacyjnych.
W ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER), z poziomu centralnego, realizowane jest działanie w zakresie wypracowania narzędzia do badania rentowności polityki samorządów w obszarze pieczy zastępczej, następnie przeprowadzenie pilotażowego badania wybranych powiatów wraz z propozycją zmian deinstytucjonalizacyjnych, a także przygotowanie rekomendacji (poradnika) oraz planu niezbędnych szkoleń dla władz samorządów terytorialnych, które są odpowiedzialne za tworzenie strategii lokalnych.
Ponadto, pragnę poinformować, że w chwili obecnej przygotowywana jest nowelizacja ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Niewątpliwie istotnym zagadnieniem, które podlega analizie jest odpowiednie wsparcie rodzinnych form pieczy zastępczej w celu zapewnienia bardziej skutecznej realizacji orzeczeń sądowych.
MINISTER
z up.
Bartosz Marczuk
PODSEKRETARZ STANU