W dniu 12 grudnia 2018 roku Poseł Małgorzata Zwiercan wystosowała interpelację w sprawie nowelizacji kodeksu karnego
Szanowny Panie Ministrze,
W Polsce wciąż przestępcy dopuszczający się najbardziej okrutnych przestępstw otrzymują łagodne kary. Od dłuższego czasu Pan Minister zapowiada zaostrzenie kar za najpoważniejsze i najbardziej brutalne przestępstwa. Do dziś jednak Ministerstwo nie zaprezentowało projektu ustawy. Proszę o następujące odpowiedzi:
1. Kiedy będzie gotowy projekt nowelizacji kodeksu karnego?
2. Kiedy projekt zostanie skierowany do Sejmu RP?
Z poważaniem
Poseł Małgorzata Zwiercan
W dniu 17 stycznia 2019 roku Poseł Małgorzata Zwiercan otrzymała odpowiedź na interpelację w sprawie nowelizacji Kodeksu karnego, uprzejmie wyjaśniam.
Ustosunkowując się do pytania zawartego w rzeczonej interpelacji, dotyczącego etapu prac legislacyjnych nad wprowadzeniem do ustawy z dnia Kodeks karny (Dz.U. z 2018r., poz. 2077, z późn. zm., dalej: k.k.), zapisów zaostrzających kary za najcięższe gatunkowo przestępstwa, należy podkreślić, że w Ministerstwie Sprawiedliwości stale prowadzone są prace w zakresie opracowania rozwiązań mających na celu zapewnienie racjonalnego i efektywnego stosowania instrumentów prawa karnego. Obecnie trwają prace legislacyjne, które mogą zasługiwać na miano kompleksowych w odniesieniu do kodeksu karnego, przewidują bowiem zasadniczą modyfikację wielu instytucji kształtujących reakcję prawnokarną na przypisane sprawcy przestępstwo. Jest to jedna z najpoważniejszych prób reformy obowiązującej kodyfikacji od czasu jej uchwalenia.
Założeniami planowanych zmian jest m.in. zaostrzenie odpowiedzialności karnej za najcięższe przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu i wolności, w taki sposób, by wysokość sankcji karnej grożącej za dany typ przestępstwa uwzględniała potrzebę surowej represji wobec sprawców tych czynów, które budzą silną społeczną potrzebę odpłaty i napiętnowania. Przewidziane w projekcie rozwiązania można zaszeregować w ramach trzech kategorii, które sprowadzają się do: przekwalifikowania niektórych zabronionych zachowań z czynów dotychczas będącymi występkami w zbrodnie; podwyższeniu granic ustawowego zagrożenia, a także wprowadzenia nowych kwalifikowanych typów czynów zabronionych.
Ratio legis projektowanych zmian, ma na celu także uelastycznienie katalogu kar i ukształtowanie instytucji wpływających na wymiar kary w taki sposób, że ukierunkowują one decyzję sądu w stronę ograniczenia możliwości korzystania z redukowania sankcji karnej lub rozszerzają możliwość zwiększenia represji karnej wobec sprawców przestępstw o atypowo wysokim stopniu karygodności. W katalogu kar utrzymano karę dożywotniego pozbawienia wolności, której stosowanie jest niezbędne z uwagi na potrzebę wykluczenia pewnej kategorii sprawców niebezpiecznych z życia społecznego. Stąd też w celu zapewnienia swobody orzeczniczej sądu i umożliwienia wymierzenia w pełni zindywidualizowanej kary, zgodnej z kodeksowymi zasadami jej wymiaru, w projekcie wydłużono karę terminowego pozbawienia wolności do 30 lat, pozostawiając jako dolną granicę tej kary 1 miesiąc.
Reasumując należy podkreślić, że projekt nowelizacji znajduje się na końcowym etapie uzgodnień wewnątrzresortowych w Ministerstwie Sprawiedliwości; aktualnie trwa szczegółowa i pogłębiona analiza odnośnie skutków projektowanej regulacji.
Jest także rzeczą oczywistą, iż intencją Ministra Sprawiedliwości jest jak najszybsze skierowanie projektu nowelizacji pod obrady Sejmu, jednakże nie można tracić z pola widzenia reguł kształtujących porządek prac legislacyjnych oraz tego, iż termin ten jest uzależniony z jednej strony od przedstawienia stanowisk w ramach uzgodnień międzyresortowych, z drugiej natomiast od decyzji Rady Ministrów w przedmiocie porządku prac legislacyjnych.
Z poważaniem,
Marcin Warchoł