W dniu 25 marca 2019 roku Poseł Małgorzata Zwiercan wystosowała interpelację do Ministra Infrastruktury Andrzeja Adamczyka w sprawie biletów ulgowych w klasie I.
Szanowny Panie Ministrze,
rząd Mateusza Morawieckiego dba o interes osób niepełnosprawnych i osób starszych. Podpisano już porozumienie pomiędzy PFRON a PKP S.A. w sprawie promocji zatrudniania osób z niepełnosprawnościami oraz m.in. przeszkolenia pracowników InfoDworców w zakresie obsługi klienta z niepełnosprawnością czy też dostosowanie serwisów internetowych do ich potrzeb.
Obecnie osoby uprawnione mogą nabyć bilet ulgowy tylko w klasie II, jest to regulacja ustawowa, wynikająca z art. 1a ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego. Ustawa ta została uchwalona w 1992 roku; ustawę o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych uchwalono pięć lat później, w 1997 roku; natomiast Konwencja o Prawach Osób Niepełnosprawnych została ratyfikowana przez Polskę już siedem lat temu, w 2012 roku.
Do mojego biura poselskiego docierają zapytania osób z niepełnosprawnościami a także ich opiekunów (towarzyszących w podróży osobie o znacznym stopniu niepełnosprawności, powyżej 13 roku życia) lub przewodników
PKP Intercity S.A. posiada w swojej ofercie tzw. „Bilet dla Seniora”, który przewiduje ulgę również w klasie I. W wielu miastach i gminach osoby z niepełnosprawnością (stopień znaczny) korzystają z darmowej komunikacji miejskiej.
Trzeba też zauważyć, że PKP Intercity S.A., dbając o pasażerów niepełnosprawnych na swojej stronie internetowej, zamieszcza informacje: „w pociągach uruchamianych przez Spółkę PKP Intercity… rezerwuje się miejsca dla osób z niepełnosprawnością… jeden przedział w wagonie klasy 2 w każdej relacji…”.
W związku z powyższym proszę o odpowiedzi na następujące pytania:
-
Czy ministerstwo rozważa ustawowe uregulowanie kwestii biletów dla osób z niepełnosprawnościami a także ich opiekunów i rozszerzenie tych uprawnień również o klasę I?
-
Czy dotychczasowe ulgi przeznaczone dla pasażerów ze znacznym stopniem niepełnosprawności można byłoby poszerzyć o pasażerów z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności?
-
Czy jest możliwe zwiększenie ilości miejsc zarezerwowanych dla osób z niepełnosprawnościami dla każdej relacji? Należy pamiętać, że osoby niewidzące bądź z niepełnosprawnością umysłową nierzadko podróżują z opiekunem, któremu powinno przysługiwać miejsce obok osoby, którą się opiekuje.
-
Czy jest możliwe, by rezerwacje dla osób niepełnosprawnych były odblokowywane wcześniej niż na dwa dni przed planowym odjazdem pociągu?
Z poważaniem
Poseł Małgorzata Zwiercan
23 maja 2019 r. Poseł Małgorzata Zwiercan otrzymała odpowiedź na swoją interpelację w sprawie biletów ulgowych w klasie 1.
System ulg ustawowych obowiązujący w publicznym transporcie zbiorowym w Polsce ma charakter socjalny i jest wynikiem wypracowanego w tym zakresie kompromisu społecznego. Zakres uprawnień do ulgowych przejazdów środkami transportu publicznego reguluje wiele różnych ustaw, m.in.:
ustawa z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (tekst jednolity Dz.U. z 2018 r. poz. 295);
ustawa z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (tekst jednolity Dz.U. z 2018 r. poz. 276),
ustawa z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (tekst jednolity Dz.U. z 2017 r. poz. 2193),
ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o weteranach działań poza granicami państwa (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz. 937),
ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych(Dz.U. z 2006 r. Nr 249, poz. 1824).
Osoby niepełnosprawne w stopniu znacznym posiadają już uprawnienia do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego zarówno autobusowego, jak i kolejowego i w związku z tym w Ministerstwie Infrastruktury nie toczą się obecnie żadne prace legislacyjne zmierzające do dalszego rozszerzenia ich uprawnień.
Odnosząc się z kolei do kwestii uprawnień osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym informuję, że w chwili obecnej trwające prace nad dwoma dużymi aktami prawnymi dotyczącymi obszaru publicznego transportu zbiorowego, tj. projektem ustawy o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym oraz niektórych innych ustaw oraz projektem ustawy o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej. Prace te dotyczą m.in. kwestii finansowania ulg ustawowych
przy przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego autobusowego i kolejowego. W związku z powyższym Ministerstwo Infrastruktury stoi na stanowisku, że nie jest obecnie zasadne wprowadzanie zmian do ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego.
Niezależnie od powyższego Ministerstwo Infrastruktury pragnie zwrócić uwagę, że objęcie uprawnieniami osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym znacząco zwiększy grupę osób uprawnionych do ulg.
Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności stanowią w Polsce 45,2% populacji osób niepełnosprawnych (wg danych z 2016 r.), co może przełożyć się na dalszy znaczny wzrost wydatków budżetu państwa na sfinansowanie tych ulg.
Obecnie, pasażerowie z orzeczonym stopniem niepełnosprawności posiadają prawo do korzystania z różnych wymiarów ulg, w zależności od klasy wagonu, kategorii pociągu lub rodzaju biletu na przejazd.
W odniesieniu do kategorii pociągów uruchamianych przez tego samego przewoźnika brak jest możliwości oferowania biletów kombinowanych niektórym grupom uprawnionym do ulg ustawowych przy przejazdach różnymi klasami wagonów i/lub różnymi kategoriami pociągów. Niemniej jednak zgodnie z art. 1a ust. 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego osoba uprawniona do ulgowego przejazdu w klasie 2 na podstawie biletów jednorazowych korzystająca z przejazdu w klasie 1 zobowiązana jest jedynie do uiszczenia dopłaty w wysokości stanowiącej różnicę między należnością za pełnopłatny przejazd w klasie 1 a należnością za pełnopłatny przejazd w klasie 2. Stąd cena, jaką zobowiązana jest taka osoba (w tym m.in. osoby niepełnosprawne w stopniu znacznym) zapłacić za przejazd pociągiem w klasie 1 w krajowych przewozach
pasażerskich nie jest równa należności za pełnopłatny przejazd pociągiem tej klasy. Mając to na uwadze, kwestia uprawnień do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego osób niepełnosprawnych w pociągach 1 klasy została już uregulowana wyżej wymienionymi przepisami ustawy.
W kwestii wyznaczania miejsc dla osób niepełnosprawnych informuję, że Spółka PKP Intercity S.A. (dalej PKP IC) realizuje przewozy zgodnie z obowiązującym prawem, a zwłaszcza z przepisami rozporządzenia Komisji (UE) nr 1300/2014 z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie technicznych specyfikacji interoperacyjności odnoszących się do dostępności systemu kolei Unii dla osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej możliwości poruszania się (Dz. U. UE. L. 2014.356.110).
W pociągach PKP IC, z wyjątkiem pociągów międzynarodowych, w wagonach z miejscami do siedzenia, w zależności od rodzaju wagonów znajdujących się w składzie pociągu, wyznacza się dla osób niepełnosprawnych co najmniej jeden przedział w wagonie klasy 2 i w niektórych wagonach klasy 1, w każdej relacji – w pociągach zestawionych z wagonów z przedziałami, oraz co najmniej 6 miejsc – w klasie
2 w pociągach zestawionych z wagonów bezprzedziałowych i w pociągach zestawionych z elektrycznych zespołów trakcyjnych (najbliżej drzwi wejściowych).
Miejsca te nie są dostosowane dla osób z niepełnosprawnością na wózku inwalidzkim i dlatego oprócz wyznaczania ww. miejsc PKP IC wyznacza w uruchamianych pociągach również miejsca dla osób niepełnosprawnych na wózku inwalidzkim i ich opiekunów.
Miejsca wyznaczone dla osób niepełnosprawnych, z wyjątkiem miejsc przewidzianych dla osób na wózku inwalidzkim, nie różnią się od innych ogólnodostępnych miejsc w składzie pociągu.
Podkreślić należy, że wszystkie pociągi uruchamiane przez PKP IC, z wyjątkiem wagonów klasy 2 pociągów kursujących w relacji Warszawa – Łódź – Warszawa, objęte są rezerwacją miejsc do siedzenia. Bilety na przejazd dostępne są w przedsprzedaży już na 30 przed dniem odjazdu.
Ponadto informuję, że w pociągu EIP miejsca do siedzenia, wyznaczone dla osób niepełnosprawnych (nie dotyczy miejsc dla osób na wózku inwalidzkim), dostępne są w sprzedaży wyłącznie dla tych osób od pierwszego dnia przedsprzedaży aż do 2 dni przed dniem odjazdu pociągu. Dopiero na 2 dni przed odjazdem danego pociągu miejsca te są udostępniane do ogólnej sprzedaży i wówczas mogą je
nabyć również inni podróżni. Miejsca dla osób niepełnosprawnych na wózku inwalidzkim nie są zwalnianie do ogólnej sprzedaży w ogóle, ponieważ osoby te mogą zgłosić zamiar przejazdu pociągiem EIP nawet tuż przed odjazdem. Z kolei miejsca dla osób niepełnosprawnych wyznaczane w pociągach TLK, IC i EIC, dostępne są w sprzedaży w całym okresie przedsprzedaży oraz w dniu odjazdu wyłącznie dla tych osób i nie mogą ich zajmować osoby nieuprawnione.
Uprzejmie proszę o przyjęcie powyższych informacji.
Z wyrazami szacunku,
z upoważnienia Ministra Infrastruktury
Andrzej Bittel
Podsekretarz Stanu