W dniu 27 marca 2019 roku Poseł Małgorzata Zwiercan wystosowała interpelację do Pani Elżbiety Rafalskiej Minister Rodziny Pracy i Polityki Społecznej w sprawie ustawowego uhonorowania wysiedlonych w latach 1939-1940 gdynian i przyznanie im należnej rekompensaty.
Szanowna Pani Minister,
Do Komisji Polityki Senioralnej, której mam zaszczyt przewodniczyć, wpłynął list Stowarzyszenia Gdynian Wysiedlonych, którzy czynią starania, by masowo wysiedlanych w latach 1939-1940 mieszkańców Gdyni ustawowo uznać za osoby represjonowane.
Dramat gdyńskiej ludności na przełomie lat 1939-1940 szeroko omawiany jest w naukowej literaturze. Spośród 80% wysiedlonych w tym czasie gdynian, ok 30 tysięcy nigdy po wojnie nie wróciło do miasta. Wielu z nich, bez dachu nad głową, umarło z głodu i zimna. Gdynianie zostali wygnani w nieznane, bez żadnych dokumentów i bez żadnego dobytku, z pogwałceniem konwencji haskiej z roku 1904-1907.
Już w 1946 roku wiadomo było, że to mieszkańcy Gdyni jako pierwsi padli ofiarą brutalnych masowych wysiedleń przeprowadzonych przez Niemców w czasie II Wojny Światowej. Jednak dopiero w roku 2004 ocalali upomnieli się o swoje prawa. Mimo upływu dziesiątek lat od zdarzenia i 13 lat od momentu rozpoczęcia starań o właściwe upamiętnienie ofiar i uznanie ich praw, sprawa nie została jednak jeszcze zakończona. Wielu wysiedlonych gdynian nie doczekało się należnej rekompensaty, a pozostali, będąc dziś u schyłku życia, ciągle mają nadzieję na godne potraktowanie ich przez polskie państwo.
W związku z powyższym proszę o odpowiedź na następujące pytanie:
- Czy trwają w ministerstwie prace nad ustawowym uhonorowaniem wysiedlonych w latach 1939-1940 gdynian i przyznanie im należnej rekompensaty?
Z poważaniem
Poseł Małgorzata Zwiercan
W dniu 11 kwietnia 2019 roku Poseł Małgorzata Zwiercan otrzymała odpowiedź na swoją interpelację w sprawie ustawowego uhonorowania wysiedlonych w latach 1939 – 1940 Gdynian i przyznania im należnej rekompensaty.
W dniu 7 listopada 2018 r. do Sejmu RP został wniesiony komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3044).
Projekt ustawy dotyczy objęcia przepisami ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2018 r. poz. 276) osób, które w okresie od dnia 1 września 1939 r. do dnia 31 marca 1940 r. zostały deportowane przez hitlerowskie władze bezpieczeństwa, z przyczyn narodowościowych lub rasowych, z terenów, które w dniu 8 października 1939 r. zostały włączone do Trzeciej Rzeszy Niemieckiej, na tereny, które na podstawie decyzji okupacyjnych władz niemieckich z dnia 12 października 1939 r. stanowiły terytorium Generalnego Gubernatorstwa.
Projektowane rozwiązania mają na celu umożliwić wskazanym osobom uzyskanie statusu osoby represjonowanej na zasadach analogicznych, jakie są stosowane w przypadku osób, które podlegały różnym formom represji w okresie wojny i w okresie powojennym, jak przykładowo osób, które przebywały w hitlerowskich więzieniach, obozach koncentracyjnych i ośrodkach zagłady, w gettach, w więzieniach oraz poprawczych obozach pracy i poprawczych koloniach pracy podległych Głównemu Zarządowi Obozów i Kolonii Poprawczych NKWD, a od marca 1946 r. ZSRR, czy też na przymusowych zesłaniach i deportacji w ZSRR.
Konsekwencją przyjęcia przez Sejm RP projektowanych rozwiązań będzie objęcie tych osób prawem do świadczeń pieniężnych, w skład których wchodzi dodatek kombatancki, dodatek kompensacyjny i ryczałt energetyczny, w łącznej wysokości wynoszącej obecnie 426,762 zł, i innych uprawnień uregulowanych przepisami wymienionej ustawy.
W dniu 23 listopada 2018 r. komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3044) został skierowany do I czytania w Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.
Decyzje o dalszych pracach nad przedmiotowym projektem ustawy i jego ostatecznym kształcie podejmuje Parlament.